Σωματόμορφες διαταραχές
Στη δέκατη έκδοση του International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems
(ICD 10) εμπεριέχεται επίσης μια ομάδα διαταραχών οι οποίες περιλαμβάνουν τα ψυχοσωματικά και τα οργανικά προβλήματα υγείας. Η ομάδα αυτή ονομάζεται "σωματόμορφες διαταραχές" και χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων σε συνδυασμό με την επίμονη αναζήτηση ιατρικής φροντίδας. Τα άτομα που εμφανίζουν τις διαταραχές αυτές εξετάζονται σωματικά χωρίς να προκύπτουν σημαντικά αποτελέσματα που μπορούν να εξηγήσουν τα σωματικά τους συμπτώματα.
Η χρήση του όρου αυτού αφορά τη συνθήκη κατά την οποία τα άτομα παρουσιάζουν σωματοποίηση, η οποία οδηγεί στη διάγνωση της σωματόμορφης διαταραχής.
Πιο αναλυτικά, οι σωματόμορφες διαταραχές είναι μια κλινική κατάσταση κατά την οποία το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένα άτομο δεν οφείλεται σε οργανική παθολογία, παρά το γεγονός ότι τα συμπτώματα που εμφανίζει παραπέμπουν σε μια σωματική νόσο.
Τα ακριβή αίτια των σωματόμορφων διαταραχών δεν έχουν καθοριστεί, ενώ στην πρόκληση αυτών φαίνεται να εμπλέκονται ψυχολογικοί παράγοντες, όπως είναι το άγχος και οι παρελθοντικές αρνητικές εμπειρίες του ατόμου.
Οι σωματόμορφες διαταραχές είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται συχνά στην κλινική πράξη, καθώς τα άτομα που πάσχουν από αυτές επισκέπτονται με μεγάλη συχνότητα τους επαγγελματίες υγείας.
Σε κλινικό επίπεδο παρατηρούνται τέσσερις μορφές σωματοποίησης:
Η πρώτη μορφή σχετίζεται με την εκδήλωση συμπτωμάτων τα οποία δε μπορούν να εξηγηθούν με ιατρικά αίτια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα άτομα αξιολογούνται με ιατρικά και ψυχιατρικά εργαλεία χωρίς να προκύπτουν κάποια αίτια για τα σωματικά συμπτώματα που εμφανίζουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της μορφής σωματοποίησης είναι οι φοιτητές Ιατρικής, η πλειοψηφία των οποίων πιστεύει σε κάποια στιγμή των σπουδών της ότι εμφανίζει μια σωματική νόσο.
Η δεύτερη μορφή σωματοποίησης αφορά στην εκδήλωση σωματικών προβλημάτων σε άτομα που πάσχουν αλλά δεν έχουν διαγνωσθεί από κάποια ψυχική διαταραχή. Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται η έλευση των ατόμων στους επαγγελματίες σωματικής υγείας εξαιτίας των σωματικών συμπτωμάτων που παρουσιάζουν. Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται σε ψυχικές διαταραχές, όπως είναι εκείνες του άγχους και της διάθεσης, οι οποίες όμως δεν αναγνωρίζονται από εκείνα.
Η τρίτη μορφή σωματοποίησης είναι εκείνη της σωματόμορφης διαταραχής. Στη μορφή αυτή, τα άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα ενός οργανικού προβλήματος. Ωστόσο, η αξιολόγηση των συμπτωμάτων αυτών οδηγεί στην αδυναμία εντοπισμού φυσικών και σωματικών αιτιών.
Η τέταρτη και τελευταία μορφή σωματοποίησης είναι εκείνη που αφορά στην επιτηδευμένη εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων. Οι ασθενείς αυτοί αναφέρουν ότι εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα και επιμένουν για την ύπαρξή τους. Παρόλα αυτά, τα συμπτώματα αυτά αποτελούν δημιούργημα της φαντασίας, καθώς δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κάποιο οργανικό πρόβλημα.