Ψυχοσωματικά συμπτώματα

Στην πέμπτη έκδοση του Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) εμπεριέχεται μία κλινική ομάδα που αφορά τις ψυχοσωματικές διαταραχές.

Η ομάδα αυτή ονομάζεται ''σωματικό σύμπτωμα και σχετιζόμενες διαταραχές'' και αφορά στην ύπαρξη σημαντικών σωματικών συμπτωμάτων, την εξασθένιση και τη δυσφορία που παρουσιάζουν τα άτομα που υποφέρουν από αυτή την ομάδα διαταραχών. Συνήθως απευθύνονται σε δομές παροχής υπηρεσιών σωματικής υγείας και λιγότερο σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

Η ομάδα αυτή πασχόντων παρουσιάζει θετικά συμπτώματα και ενδείξεις, όπως είναι ο συνδυασμός των οργανικών συμπτωμάτων με μη φυσιολογικές σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές ως αντίδραση στα συμπτώματα αυτά.

Στο πλαίσιο αυτό δίνεται έμφαση τόσο στα σωματικά συμπτώματα που παρατηρούνται όσο και στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα παρουσιάζουν και ερμηνεύουν τα συγκεκριμένα συμπτώματα (American Psychiatric Association, 2013).

Σε αυτά τα άτομα παρατηρείται ένα πλήθος σωματικών συμπτωμάτων, τα οποία προκύπτουν από την επιβαρυμένη ψυχολογική τους κατάσταση. Ένα από τα πιο διαδεδομένα σωματικά συμπτώματα είναι ο πόνος, ο οποίος εμφανίζεται σε διαφορετικά μέρη του σώματος.

Πιο αναλυτικά, οι μορφές πόνου που θεωρούνται ψυχοσωματικές είναι ο μυοσκελετικός πόνος

(πόνος στον αυχένα, στη μέση, στους μυς), ο πόνος στο στομάχι, ο πονοκέφαλος και ο πόνος στο στήθος.

Ο μυοσκελετικός πόνος βρίσκεται στις πιο συχνές ψυχοσωματικές διαταραχές, οι οποίες σχετίζονται με τον περιορισμό της αυτόνομης λειτουργικότητας των ατόμων. Στην ομάδα αυτή παρατηρείται χρόνια παραμονή του μυοσκελετικού πόνου, η οποία οδηγεί στον περιορισμό της καθημερινής τους λειτουργικότητας.

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα δεν μειώνονται με τη λήψη ιατρικής ή φυσιοθεραπευτικής υποστήριξης, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε χρόνια και ανίατη σωματική κατάσταση.

Ο πονοκέφαλος μπορεί να οφείλεται στο ψυχολογικό άγχος που βιώνουν τα άτομα.

Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζεται ότι δυσμενή γεγονότα ζωής, δυσκολίες στην καθημερινότητα και ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα αντιλαμβάνονται και εκτιμούν το άγχος που βιώνουν συντελούν στην εμφάνιση του πονοκέφαλου. Ο ψυχοσωματικός πονοκέφαλος μπορεί να εμφανίζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα υπό τη μορφή κρίσεων, ενώ μπορεί να εξελιχθεί και σε ένα χρόνιο σωματικό πρόβλημα.

Ένα άλλο σωματικό σύμπτωμα το οποίο εμφανίζεται στα άτομα που υποφέρουν από ψυχοσωματικές διαταραχές είναι η κόπωση και η απώλεια ενέργειας.

Σε πολλές περιπτώσεις, παρατηρείται το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης, κατά το οποίο τα άτομα βιώνουν μειωμένη ενέργεια στο σώμα και στη διάθεσή τους χωρίς να παρουσιάζεται ιατρική αιτία που να προκαλεί την αδιαθεσία τους. Η κόπωση που αισθάνονται τα άτομα μπορεί να είναι απόρροια των σωματικών συμπτωμάτων που αναφέρονται παραπάνω, αλλά μπορεί να είναι και το μοναδικό σύμπτωμα της ψυχοσωματικής διαταραχής. Η ψυχοσωματική κόπωση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αρνητική ψυχολογική διάθεση των ατόμων και οδηγεί στην εμφάνιση περιορισμών κατά την εκτέλεση των

καθημερινών δραστηριοτήτων.